انواع کودهای مناسب برای کوددهی درختان میوه
برای کاهش هدررفت کود و بهبود بهره وری زمین، برای کوددهی درختان میوه می توان از روش های کوددهی دقیق با استفاده از تکنولوژی های نوین مانند سیستم های آبیاری قطره ای و کنترل های خودکار استفاده کرد.
لازم است در انتخاب نوع کود مناسب برای درختان میوه، به شرایط محیطی و نوع درختان توجه شود.
استفاده از کودهای آلی در کوددهی درختان میوه
کودهای آلی شامل موادی هستند که از منابع طبیعی مانند کود حیوانی، پسماندهای گیاهی و بقایای آلی تهیه می‌شوند.
استفاده از این نوع کودها در کوددهی درختان میوه علاوه بر افزایش بازدهی محصول و بهبود ویژگی های ظاهری و خوراکی میوه، می تواند به حفظ تنوع زیستی و حفاظت از محیط زیست کمک کند.
با استفاده از کودهای آلی می توان میزان باروری خاک را نیز افزایش داد و بهبود ساختار خاک و جذب آب و عناصر غذایی درختان را تسهیل کرد. همچنین این نوع کودها قابلیت ایجاد تعادل در فرآیند کوددهی و تغذیه درختان را دارند. با توجه به اینکه کودهای شیمیایی ممکن است باعث آلودگی خاک و آب زیرزمینی شوند، استفاده از کودهای آلی به عنوان جایگزینی مطمئن و برای حفظ سلامت محیط زیست تلقی می شوند.
در نتیجه، استفاده از کودهای آلی در کوددهی درختان میوه به عنوان روشی پایدار و مؤثر در کاهش آلودگی محیط زیست و افزایش عملکرد محصول برای کشاورزان، توصیه می شود.
تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و کوددهی درختان میوه
استفاده از کودهای زیستی به عنوان یک روش پایدار و بدون استفاده از مواد شیمیایی، در کوددهی درختان میوه مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از کودهای زیستی به دلیل داشتن عامل‌های زیستی مانند باکتری ها، قارچ ها و سایر موجودات زنده، منجر به بهبود ساختار و حاصلخیزی خاک، حفظ تعادل زیستی خاک، افزایش مقاومت به بیماری‌ها و آفات و بهبود عملکرد و کیفیت محصولات می شوند.
تحقیقات نشان می دهد که استفاده از کودهای زیستی در کوددهی درختان میوه می تواند تأثیر مهمی در خروجی محصول داشته باشد. باکتری های موجود در کودهای زیستی باعث افزایش جذب عناصر غذایی توسط ریشه درختان می شوند و همچنین موجب تقویت پوشش گیاهی و افزایش تعداد و حجم میوه‌ها می شوند.
با استفاده از کودهای زیستی می‌توان به دلیل عدم استفاده از مواد شیمیایی، محصولات با کیفیت تر و سالم تری به دست آورد و همچنین به پایداری محیط زیست کمک کرد.
مزایای کودهای ارگانیک در کوددهی درختان میوه
کودهای ارگانیک به دلیل مزایای بسیاری که دارد، جایگاه ویژه ای در کشاورزی امروزی بای کوددهی درختان میوه دارد. کودهای ارگانیک ترکیبی از مواد طبیعی هستند که شامل بقایای گیاهی، حیوانی و فضولات می شوند. این نوع کودها علاوه بر بهبود شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک های غنی شده با مواد آلی، سبب افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی می شوند.
استفاده از کودهای ارگانیک سبب حفظ حاصلخیزی خاک و حجم بالایی از آب مورد نیاز برای رشد گیاهان می شوند. علاوه بر این، این نوع کودها حاوی مواد مغذی مورد نیاز برای رشد گیاهان مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند. از جمله دلایل برتری روش کوددهی با کودهای ارگانیک در مقایسه با کودهای شیمیایی می توان به عدم تولید پسماندهای صنعتی، کاهش هزینه های کشاورزی و افزایش سودآوری اشاره کرد.
راهکارهای بهینه برای کوددهی درختان میوه
راهکارهای بهینه برای کوددهی درختان میوه شامل چند مورد است که باید به آن‌ها توجه شود.
1- ابتدای فصل رشد، از کمپوست طبیعی استفاده شود که باعث افزایش کیفیت خاک و رشد بهتر درختان میوه می‌شود.
2- افزایش سطح عملکرد و کارایی کودهای آلی و شیمیایی، از جمله کودهای حاوی نیتروژن، پتاسیم و فسفر
3- تغذیه منظم درختان میوه با کودهای مخصوص که در زمان‌های مشخصی مصرف می‌شود.
4- استفاده از سیستم های آبیاری بر مبنای نیاز آبی درختان میوه. با استفاده از این سیستم ها، از هدررفت آب جلوگیری می شود و کودها به صورت بهینه درختان را تغذیه می کنند. با اجرای این راهکارها، می توان بهبود قابل توجهی در کیفیت و مقدار محصولات درختان میوه داشت.
نحوه انتخاب کود مناسب برای کوددهی درختان میوه
پس از آشنایی با نحوه کوددهی به درختان میوه، باید بدانید که چه کودی به تغذیه درختان شما کمک می کند. اغلب کودهای ارگانیک حاوی نیتروژن بالا تاثیر خوبی بر درختان میوه دارند. همچنین برخی از کودها مانند کود مخصوص درختان میوه مانند کود فروت ست به این منظور تولید شده اند. برای تغذیه درختان علاوه بر ازت یا نیتروژن باید از محصولاتی استفاده کنید که به میزان لازم حاوی مواد مغذی ماکرو و میکرو هستند. در واقع برای آنکه به طور دقیق متوجه شوید درخت شما به چه کودی نیاز دارد، باید خاک را آزمایش کنید یا از آزمایش های تجزیه بافت گیاهی بهره ببرید.
عناصر غذایی ضروری برای درختان میوه
- ازت (N): برای رشد رویشی، تولید برگ و کلروفیل ضروری است.
- فسفر (P): برای رشد ریشه، گلدهی و میوه‌دهی مهم است.
- پتاسیم (K): به تقویت ساقه و شاخه، بهبود کیفیت میوه و مقاومت گیاه در برابر بیماری‌ها کمک می‌کند.
- کلسیم (Ca): برای رشد دیواره سلولی و جلوگیری از بیماری‌های فیزیولوژیکی میوه ضروری است.
- منیزیم (Mg): جزئی از مولکول کلروفیل است و برای فتوسنتز ضروری است.
- گوگرد (S): برای تولید پروتئین و برخی ویتامین‌ها ضروری است.
- عناصر ریزمغذی: آهن (Fe)، روی (Zn)، مس (Cu)، بور (B)، منگنز (Mn)، مولیبدن (Mo) و کلر (Cl) که به مقدار کم مورد نیاز گیاه هستند اما برای انجام بسیاری از فرآیندهای حیاتی ضروری هستند.
عوامل موثر در انتخاب کود مناسب
- نوع درخت: هر نوع درخت نیازهای غذایی خاص خود را دارد.
- سن درخت: درختان جوان به کودهای حاوی ازت بیشتری نیاز دارند در حالی که درختان بالغ به کودهای حاوی فسفر و پتاسیم بیشتری نیاز دارند.
- وضعیت خاک: نوع خاک، pH خاک و میزان مواد آلی موجود در خاک در انتخاب کود موثر است.
- فصل: بهترین زمان برای کوددهی درختان میوه در اوایل بهار و اواخر پاییز است.
- علائم کمبود مواد غذایی: با مشاهده علائمی مانند زرد شدن برگ‌ها، ریزش برگ‌ها، کوچک شدن میوه‌ها و تغییر رنگ میوه‌ها می‌توان به کمبود برخی عناصر غذایی پی برد.
بهترین زمان کوددهی به درختان میوه
انتخاب زمان مناسب کوددهی به درختان میوه تأثیر مستقیمی در میزان بارور شدن آن ها دارد. اغلب درختان میوه در تابستان و پاییز محصولات زیادی را به بار می آورند؛ اما برای این کار باید به خوبی تغذیه شوند. با توجه به نیاز درختان میوه بهترین زمان برای کوددهی به آن ها در فصل بهار یعنی فروردین ماه، پیش از باز شدن شکوفه هاست. طی فصل بهار و تابستان نیز قادر به کوددهی گیاهان هستید، اما بهتر است پس از تیرماه از مصرف کودهای حاوی ازت خودداری کنید
. به یاد داشته باشید که اواخر تابستان و پاییز باید کوددهی را متوقف کنید؛ زیرا سرمای هوا به درخت آسیب می زند. اما اگر همچنان قصد کوددهی را دارید، مقداری کمپوست یا سنگ فسفات نرم به کود اضافه کنید و از مصرف کودهای نیتروژنی مانند اوره بپرهیزید.
میزان کود مصرفی برای درختان میوه
در کوددهی به درختان میوه به شیوه صحیح باید به مقدار کودی که به درختان می دهید نیز توجه داشته باشید؛ در واقع هرچه کود بیشتری به درخت بدهید، کار درست را انجام نداده اید. بلکه باید با توجه به نیاز درختان آن ها را تغذیه کنید. به طور کلی میزان کود مصرفی به سن درخت، اندازه آن، عناصر غذایی موجود در کود و آنالیز خاک بستگی دارد.
محاسبه مقدار کود مصرفی برای کوددهی درختان میوه
محاسبه مقدار کود و شیوه کوددهی به درختان میوه به این صورت است که باید ابتدا قطر درخت یا سن آن را اندازه بگیرید. در واقع با توجه به سن درختان یا هر 5/2 سانتی متر از قطر تنه آن ها، به 40 گرم نیتروژن خالص نیاز دارید. به عنوان مثال اگر درخت شما 5 سال دارد یا قطر آن 12 سانتی متر مربع است، باید عدد 5 را در 40 ضرب کنید که حاصل آن عدد 200 می شود. با این حساب درخت شما به 200 گرم نیتروژن نیاز دارد.
البته به راحتی قادر به اندازه گیری نیتروژن موجود در کود نخواهید بود؛ زیرا در کودها علاوه بر نیتروژن عناصر دیگری نیز وجود دارد. اغلب روی بسته بندی کودها میزان NPK یعنی نیتروژن، فسفر و پتاسیم به صورت درصد مشخص می شود که با میزان واقعی آن ها متفاوت است.
برای نمونه اگر روی کود حرف N را با عدد 7 نشان داده باشد، یعنی در این کود 7 درصد یا 70 گرم نیتروژن در هر کیلوگرم کود وجود دارد. به طور کلی برای محاسبه میزان کود لازم باید مقدار نیتروژنی که درخت نیاز دارد را بر عدد نیتروژن موجود در کود تقسیم کنید.
به عنوان مثال اگر درخت سیب 5 ساله است و به 220 گرم نیتروژن نیاز داشته باشد، باید 220 گرم را تقسیم بر 70 گرم نیتروژن کود کنید. عدد به دست آمده برابر با 14/3 می شود؛ یعنی 14/3 کیلوگرم کود باید به درخت بدهید.
نحوه کوددهی درختان میوه در فصول مختلف سال
کوددهی در فصول مختلف سال، شرایط خاصی را می طلبد. کوددهی در فصل بهار که با عنوان کوددهی استارتر نیز شناخته می شود، اصلی ترین مرحله از عملیات کوددهی است.
بهترین کود برای درختان میوه در بهار، کودی است که دارای ازت بالایی باشد. استفاده از کود اوره در فصل بهار، به افزایش رشد درختان و همچنین قابلیت میوه دهی آنان کمک شایانی می کند.
بهترین کود برای درختان میوه در تابستان کودهای متعادل کننده هستند. این قبیل کودها دارای نسبت مساوی فسفر، پتاسیم و نیتروژن هستند. برای کوددهی در فصل پاییز می توانید از انواع کودهای زیستی، حیوانی و شیمیایی استفاده کنید.
بهترین کود برای کوددهی درختان میوه در پاییز، کود اسید هیومیک است. این کود به عنوان بهترین کود برای درختان میوه در زمستان نیز به شمار می رود.
چرا که قادر است با تیره کردن خاک، جذب نور خورشید را افزایش دهد. همچنین موجب هوادهی به خاک در فصول سرد سال شده و به جوانه زنی بذرها و رشد آنان کمک شایانی می کند
کود دامی: کود دامی جهت بهبود وضعیت خاک (از نظر تهویه) حفاظت از خاکدانه ها و تا حدودی رسانیدن بعضی از عناصر غذایی به خصوص ازت که به مقدار کم در آن ها وجود دارد و به تدریج آزاد می گردد، استفاده می شود.
مصرف کود دامی هر دو سال یک بار به میزان 30- 10 تن در هکتار با توجه به وضعیت خاک باغ مصرف می گردد.
بهترین کود حیوانی برای درختان میوه
دسته دیگری از کودها، کودهای حیوانی هستند که از مواد بستری، ادرار و یا مدفوع گوسفند، گاو، مرغ و سایر حیوانات به دست می آید.
کودهای حیوانی برای درختان میوه، منبع آلی نیتروژن به حساب می آیند. نیتروژن موجود در این کودها به آهستگی و به شکل پیوسته آزاد می شود. به همین دلیل است که کودهای حیوانی نیز در لیست بهترین کود برای رشد سریع درختان میوه قرار دارند.
کیفیت کودهای حیوانی و همچنین درصد مواد غذایی موجود در آن ها به عوامل مختلفی مانند نوع حیوان و نوع تغذیه آن، کیفیت مواد بستری، میزان بذر علف های هرز، تخم حشرات و بافت خاک بستگی دارد.
کود حیوانی مرغی بهترین کود برای کوددهی درختان میوه به شمار می آید. پس از آن کودهای گاوی و سپس کود گوسفندی در لیست کودهای حیوانی مناسب قرار دارند. در معرفی این قبیل کودها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کودهای گاوی به شکل جامد هستند. این دسته از کودهای حیوانی دارای ازت بیشتری بوده و برای تغذیه خاک، رشد سریع درختان میوه و افزایش قابیلت گلدهی و میوه دهی استفاده می شوند.
- اغلب کودهای حیوانی بو دار هستند.
- کودهای حیوانی، قابلیت بالایی در نگهداری آب دارند. به همین دلیل تأثیر بیشتری در نفوذ آب به خاک دارند.
- استفاده از کودهای حیوانی موجب جلوگیری از فرسایش خاک می شوند. همچنین در افزایش میزان هوادهی خاک و همچنین تأمین مواد آلی آن تأثیر می گذارند.
