انواع روش های کشت گندم

1-روش کرتی: روشی سنتی با محدودیت‌ها

این روش قدیمی‌ترین و ساده‌ترین روش از روش های کشت گندم است. در این روش، دانه‌ها به صورت پراکنده در زمین پخش شده و با دیسک زیر خاک می‌روند. اگرچه این روش نیاز به تجهیزات خاصی ندارد، اما به دلیل پراکندگی دانه‌ها و عدم نظم در کشت، از نظر بهره‌وری و کیفیت محصول، روش چندان مناسبی نیست.

مزایای روش کرتی

نیاز نداشتن به تجهیزات پیشرفته تنها مزیت قابل توجه این روش است.

معایب روش کرتی

• استفاده ناکارآمد از زمین: به دلیل پخش شدن بذر به صورت پراکنده، بخش قابل توجهی از زمین بدون کشت باقی می‌ماند.
• دشواری در عملیات داشت و برداشت: استفاده از ماشین‌آلات در این روش بسیار محدود است و عملیات داشت مانند سم‌پاشی و کوددهی به صورت دستی انجام می‌شود.
• افزایش علف‌های هرز: به دلیل عدم وجود خطوط کشت منظم، کنترل علف‌های هرز بسیار دشوار است.
• افزایش فرسایش خاک: در زمین‌های شیب‌دار، این روش باعث شسته شدن خاک و از بین رفتن حاصلخیزی آن می‌شود.

2-روش خطی یا فارویی: روشی متداول با مزایای متعدد

مزایای روش خطی

در این روش، دانه‌ها در خطوط مشخص کاشته می‌شوند. این روش به دلیل نظم در کشت، امکان استفاده از ماشین‌آلات در عملیات داشت و برداشت را فراهم می‌کند و همچنین آبیاری را آسان‌تر می‌کند.

• آبیاری دقیق‌تر: با ایجاد جویچه‌ها، آب به صورت یکنواخت به ریشه گیاهان می‌رسد.
• امکان استفاده از ماشین‌آلات: عملیات داشت و برداشت با استفاده از ماشین‌آلات به راحتی انجام می‌شود.
• کاهش علف‌های هرز: با شخم زدن بین خطوط کشت، رشد علف‌های هرز کنترل می‌شود.
• تهویه بهتر خاک: ریشه گیاهان به راحتی به هوا دسترسی پیدا می‌کنند.

معایب روش خطی

• نیاز به تجهیزات: برای ایجاد خطوط کشت و آبیاری، به تجهیزات خاصی نیاز است.

3-روش نواری: بهبود روش خطی

یکی دیگر از روش های کشت گندم روش نواری است. این روش شبیه روش خطی است با این تفاوت که دانه‌ها در نوارهای باریک کاشته می‌شوند. این روش باعث می‌شود ریشه‌ها در یک ناحیه متمرکز شده و از مواد غذایی و رطوبت بیشتری بهره‌مند شوند.

مزایای روش نواری

• تمرکز ریشه‌ها: ریشه‌ها در نوارهای باریک متمرکز شده و از مواد غذایی و رطوبت بیشتری بهره‌مند می‌شوند.
• کاهش فرسایش خاک: پوشش گیاهی در نوارها باعث کاهش فرسایش خاک می‌شود.
• کاهش خوابیدگی گیاه: با تقویت ریشه‌ها، گیاه در برابر خوابیدگی مقاوم‌تر می‌شود.

معایب روش نواری

• نیاز به تجهیزات خاص: برای ایجاد نوارها و کاشت بذر در آن‌ها، به تجهیزات خاصی نیاز است.

4-کشت بر روی پشته‌های بلند: مناسب برای زمین‌های با زهکشی ضعیف

یکی دیگر از روش های کشت گندم کشت بر روی پشته های بلند است. در این روش، بستر کشت به صورت پشته‌های بلندی آماده می‌شود و دانه‌ها بر روی این پشته‌ها کاشته می‌شوند. این روش برای زمین‌های با زهکشی ضعیف مناسب است و از پوسیدگی ریشه‌ها جلوگیری می‌کند.

مزایا

• زهکشی بهتر: آب اضافی به راحتی از زمین خارج می‌شود و از پوسیدگی ریشه‌ها جلوگیری می‌شود.
• کاهش بیماری‌های قارچی: با کاهش رطوبت اطراف گیاه، بیماری‌های قارچی کمتر شیوع پیدا می‌کنند.
• آبیاری دقیق‌تر: آب به صورت یکنواخت به ریشه گیاهان می‌رسد.

معایب

• هزینه‌های آماده‌سازی زمین: ایجاد پشته‌های بلند نیاز به صرف هزینه و زمان بیشتری دارد.
• نیاز به تجهیزات خاص: برای ایجاد پشته‌ها و کاشت بذر بر روی آن‌ها، به تجهیزات خاصی نیاز است.

جدول مقایسه انواع روش های کشت گندم

عوامل موثر دیگر در انتخاب روش های کشت گندم

• نوع خاک: در خاک‌های سبک، روش‌های نواری و خطی بهتر است و در خاک‌های سنگین، روش کرتی مناسب‌تر است.
• میزان آب: در مناطق کم‌آب، روش‌های نواری و کشت بر روی پشته‌های بلند مناسب‌تر است.
• شیب زمین: در زمین‌های شیب‌دار، روش‌های نواری و کشت بر روی پشته‌های بلند برای جلوگیری از فرسایش خاک بهتر است.
• نوع رقم گندم: برخی از ارقام گندم به روش‌های خاصی حساس‌تر هستند.
• امکانات موجود: نوع تجهیزات و ماشین‌آلات موجود در انتخاب روش کشت موثر است.

مزایای روش‌های نوین کشت

• افزایش بهره‌وری: با استفاده بهینه از آب، کود و زمین
• کاهش هزینه‌های تولید: با کاهش مصرف نهاده‌ها و افزایش محصول
• حفظ محیط زیست: با کاهش آلودگی خاک و آب