آشنایی با کاهو

کاهو از قدیمی ترین سبزیجات دنیا است که 4500 سال قبل در یونان، مصر و روم باستانی کشت و مصرف می شد.

کاهو یکی از مهمترین سبزیهای برگی است که عمدتاً برای مصارف تازه خوری و سالادی استفاده می شود. گرچه برخی از تیپ های آن بصورت پخته هم قابل استفاده می باشند. در کشور ما نیز، کاهو یکی از معروف ترین و متداول ترین سبزیهای برگی به شمار می رود که تقریباً در تمامی مناطق مستعد در شهرها و روستاهای ایران تولید می شود. کاهو به تنهایی به صورت تازه در تهیه سالاد یا همراه با سایر سبزیهای سالادی بصورت خام مورد استفاده قرار می گیرد. در برخی از  کشورها ساقه کاهو را بصورت پخته مصرف می کنند.

واریته های مختلف کاهو

کاهو دارای واریته های گیاهشناسی متعددی است که این واریته های مختلف کاهو  در دسته های مشخص ذیل تقسیم بندی می شوند.

کاهو پیچ گرد یا کاهو کلمی(Head lettuce)

هد در این نوع کاهو نسبتاً فشرده، برگهای داخلی سفید و یا زرد رنگ و برگهای بیرونی سبز تیره می باشند. این واریته خود دارای دو تیپ است. یک نوع که به آن باترهد (Butter head) گفته می شود دارای برگهای نرم و آسیب پذیر می باشد. این نوع کاهو مناسب کشت های گلخانه ای بوده و از قابلیت انبار داری کمی برخوردار است. نوع دیگر آن کریسپ هد یا آیسبرگ  است که دارای برگهای بسیار تردد و  کننده بوده، برگها یک هد فشرده و سخت را تولید می کنند که نسبت به فشار و ضربه مقاوم و برای حمل به نقاط دور مناسب می باشند.

کاهو پیچ معمولی یا رومین(Romaine or Cos lettuce)

این نوع کاهو ایستاده و ارتفاع بوته در آن به 30 تا 40 سانتیمتر می رسد. برگهای داخلی سبز، کاهو های ایران از این نوع می باشند. این نوع کاهو از قدیمی ترین کاهوی پرورشی محسوب می شود.

کاهو پرک یا کاهو برگ(Leaf lettuce)

هد در این نوع کاهو کاملاً باز و برگها جدا از هم و هرگز روی هم قرار نمی گیرند. برگها سفت و فاقد شکنندگی و لبه های آنها دندانه دار است. رنگ برگها سبز روشن و یا قرمز می باشد.

کاهوی ساقه ای(Stem lettuce)

به این نوع کاهو، کاهوی مارچوبه ای نیز می گویند. تنها ساقه آن قابل استفاده است. دارای برگهای ظریف کوچکی است. ساقه آن بصورت پخته هم قابل استفاده است. ساقه در آن به رنگهای مختلف سفید، سبز روشن، صورتی و قرمز دیده می شود.

کاهوی بذری( Oil seed lettuce)

این نوع از کاهو حاصل تلاقی کاهوی اهلی(L. seriiola) با کاهوی وحشی (L. sativa) است. از مشخصات مهم این نوع کاهو سریع الرشد بودن بوته و عبور سریع از مرحله روزت به مرحله زایشی است. بذر این نوع از کاهو در صنایع روغن کشی استفاده می شود و حدود 33 درصد روغن دارد.