کشت گندم دیم یک راهکار کارآمد برای تأمین امنیت غذایی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. با رعایت اصول مدیریت صحیح و انتخاب مناسب بذر، می‌توان به بهره‌وری بالاتری دست یافت. 

نکات کلیدی در مورد زمان و کشت گندم دیم

1. زمان کشت

• تقویم کشت: در ایران، بهترین زمان برای کشت گندم دیم معمولاً از اواخر آذر تا اواسط دی‌ماه است. این زمان به دو دلیل اهمیت دارد:
• بارش باران: در این دوره، بارندگی‌های پاییزی می‌تواند رطوبت لازم برای جوانه‌زنی بذر را تأمین کند.
•  
• دما: دماهای پایین‌تر به ویژه در شب‌ها باعث کاهش تبخیر و حفظ رطوبت خاک می‌شود.

2. شرایط آب و هوایی

• میزان بارندگی: کشت گندم دیم به طور کلی به بارندگی‌های سالانه ۳۰۰ تا ۷۰۰ میلی‌متر نیاز دارد. در مناطق خشک‌تر، کشت باید با دقت بیشتری برنامه‌ریزی شود.
• تغییرات اقلیمی: تغییرات اقلیمی مانند خشکسالی می‌تواند بر زمان و نحوه کشت گندم دیم تأثیر بگذارد. بنابراین، پیش‌بینی‌های آب و هوایی باید مورد توجه قرار گیرد.

3. آماده‌سازی خاک

• شخم زدن: خاک باید قبل از کشت شخم زده شود تا ساختار خاک بهبود یابد و رطوبت بهتر حفظ شود. شخم عمیق (حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر) توصیه می‌شود.
• تهیه بستر مناسب: بستر کشت باید یکنواخت و عاری از علف‌های هرز باشد تا بذرها به خوبی جوانه بزنند.

4. انتخاب بذر

• انتخاب ارقام مناسب: ارقام گندم دیم باید با توجه به شرایط اقلیمی و خاکی منطقه انتخاب شوند. ارقام مقاوم به خشکی و بیماری‌ها می‌توانند تأثیر بسزایی بر عملکرد داشته باشند.
• آزمون بذر: بذرها باید عاری از بیماری و آفات بوده و درصد جوانه‌زنی بالایی داشته باشند.

5. مدیریت آب

• مدیریت رطوبت: در مناطق خشک، استفاده از تکنیک‌های مانند کشت نواری یا زراعت کم‌عمق می‌تواند به حفظ رطوبت خاک کمک کند.
• جمع‌آوری آب باران: در برخی مناطق، جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آب باران در فصل بارانی برای استفاده در فصل خشک توصیه می‌شود.

6. کنترل علف‌های هرز و آفات

• روش‌های غیرشیمیایی: استفاده از کشت متراکم، تناوب زراعی و روش‌های مکانیکی می‌تواند در کنترل علف‌های هرز مؤثر باشد.
• نظارت بر آفات: نظارت مداوم بر آفات و بیماری‌ها و استفاده از روش‌های مدیریت تلفیقی می‌تواند به بهبود سلامت مزرعه کمک کند.

7. برداشت

• زمان برداشت: گندم دیم معمولاً در اواخر خرداد تا اوایل تیر برداشت می‌شود. زمان برداشت باید به گونه‌ای انتخاب شود که دانه‌ها به خوبی رسیده و رطوبت آن‌ها کاهش یافته باشد.
• روش برداشت: برداشت می‌تواند به صورت دستی یا با استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی انجام شود.

8. پیش‌بینی و برنامه‌ریزی در کشت گندم دیم

• تحلیل داده‌ها: استفاده از داده‌های تاریخی بارش و دما می‌تواند به کشاورزان کمک کند تا زمان و نحوه کشت گندم دیم بهینه‌تری را برنامه‌ریزی کنند.